Siyatalji Nedir? Tedavisi Nelerdir?
Vücuttaki en kalın ve uzun sinir siyatik siniridir ve tıbbi olarak Nervus Ischiadicus şeklinde isimlendirilir. Bel kemiğinin alt kısmından ayağa kadar uzanmaktadır. Uyluğun arka kısmından aşağıya doğru inen siyatik sinir, diz ekleminin arka tarafında dallara ayrılarak ayağa kadar ulaşır. Bu uzun yolu kat eden siyatik sinir, hem hareket hem de duyu liflerini taşımaktadır.
Siyatalji ise belden kaynaklanan ve vücuttaki en büyük sinir olan bu siyatik sinir boyunca bacaktan aşağı yayılan bir ağrı türüdür. Siyatalji, her yaştan bireyi etkileyebilmekle beraber daha çok 30 ila 50 yaş arasındaki kişilerde ve bel fıtığı, spinal stenoz veya dejeneratif disk hastalığı gibi bel problemi öyküsü olanlarda görülür.
Siyatalji Neden Kaynaklanır?
Siyataljinin nedenleri arasında omurga yaralanması veya travması, kemik çıkıntıları veya diğer büyümeler, omurga kanalının daralması veya kalçadaki sıkı veya şişmiş kaslar yer alır. Çoğu durumda, insanlar duruma neden olan belirli bir yaralanmayı tam olarak belirleyemezler. Siyatalji için risk faktörleri şunları içerir:
- Omurgada yaşa bağlı değişiklikler: Yaşlılarda kas kaybına bağlı olarak siyatalji riski de artmaktadır.
- Omurga üzerinde ekstra baskı oluşturabilen obezite: Aşırı kilo problemi olan kişilerde omurgaya daha fazla yük binmesi sonucunda siyatalji ortaya çıkabilir. Bu tür kişilerin sağlıklı kilo vermesi siyatalji riskini minimuma indirecektir.
- Omurganın büküldüğü veya ağır yüklerin kaldırıldığı meslekler: Özellikle inşaat sektöründe çalışanlar ve sık sık ağırlık kaldırmak zorunda olanlarda belin zorlanmasına bağlı olarak siyatalji riski ortaya çıkmaktadır.
- Uzun süreli oturma: Otobüs ve minibüs şoförleri, banka memurları gibi oturarak çalışan kişilerde siyatalji riski daha yüksektir. Bu tür kişilerin sık sık yürüyüş yapmaları önerilmektedir.
- Sinir hasarı riskini artırabilen diyabet: Diyabet riski sinir hasarını arttırabileceği için tedavi edilmezse siyatajiye de neden olabilmektedir.
Siyatalji Belirtileri Nelerdir?
Siyatalji belirtileri arasında bacakta ağrı, karıncalanma ve uyuşma yer alabilir. Bunlar sık sık yaşanmakla beraber günlük hayatta işlevselliği de azaltabilmektedir. Siyatalji, genellikle otururken, hapşırırken, öksürürken veya tuvalete giderken kalçadan bacağın arkasına doğru yayılan sinir ağrısı olarak hissedilir. Ayrıca bel ağrısı ve/veya karıncalanma, iğnelenme, uyuşma veya bacaklarda güçsüzlük hissetmekle de görülmektedir.
Siyatalji ağrısı şiddetli olabilse de, çoğu insan semptomlarının zamanla düzeldiğini fark eder. Siyatalji daha ciddi bir bel rahatsızlığı olarak görüldüğünden, semptomların görüldüğü ilk birkaç gün içinde doktorunuza görünmeniz tavsiye edilir. Siyatalji teşhisi için doktor tıbbi geçmişi alarak, omurga ve bacakları muayene eder. Mesane veya bağırsakları kontrol etmekte sorun yaşamak ya da güçsüzlük, uyuşma veya şiddetli ağrılar derhal tıbbi yardım almak için önemli işaretlerdir.
Siyatalji Önlenebilir mi?
Siyatalji tamamen önlenemez, ancak durumun gelişme riskini azaltabilecek bazı önlemler vardır. Aşağıda önerilenleri uygulamak siyatalji riskini azaltmaktadır:
- İyi bir duruşa sahip olmak ve sırtı destekleyen kasları güçlendirmek için düzenli egzersiz yapmak. Günlük olarak 15 dakika egzersiz yapmak oldukça etkilidir.
- Omurga üzerindeki stresi azaltmak için sağlıklı bir kiloda kalmak önemlidir. Sağlıklı diyete egzersiz eklemek sağlıklı kilo için oldukça önemlidir.
- Ağır nesneleri kaldırırken uygun tekniklerin kullanılması gerekir. Taşıma yöntemleri iyi bilinmezse bel sakatlığı ve buna bağlı olarak siyatalji ortaya çıkabilir.
- Otururken, ayakta dururken ve uyurken iyi bir duruş sergilenmelidir. Kambur bir duruş kasların zayıflamasına neden olurken siyatalji için de büyük bir risk faktörü demektir.
Siyatalji Nasıl Tedavi Edilir?
Siyatalji tedavilerinin seçimi semptomların uzunluğuna ve hasta durumunun ciddiyetine bağlıdır. Tedavi çeşitleri şunlardır:
- Özel sırt bakımı eğitimi
- Dinlenme
- Fizik tedavi
- İlaç tedavisi
- Yaşam tarzı değişiklikleri
- Ameliyat
Hafif siyatalji genellikle zamanla geçer. Siyatalji ilk yaşandığında 1 veya 2 gün yatak istirahati gerekebilir. Ancak, omurganın güçlü kalmasına yardımcı olmak için mümkün olan en kısa sürede hastanın aktivitelerine dönmesi önemlidir. Siyataljinin tedavisi parasetamol gibi ağrı kesici ilaçları, ibuprofen gibi anti-enflamatuar ilaçları ve fizyoterapiyi içerir. Siyataljisi olan çoğu kişi fizyoterapi gibi konservatif tedavilerle iyileşir. Ağrı bir haftadan uzun sürüyorsa, şiddetliyse veya giderek kötüleşiyorsa, kişisel bakım önlemleri ağrıyı iyileştirmede başarısız olursa tekrar doktora görünmek gerekir. Belirtiler devam ederse, omurgaya anestezi enjeksiyonu veya nadir durumlarda ameliyat gerekebilir.
Boyun Fıtığı Baş Ağrısı Yapar mı?